August 30, 2025
Makale
Kitap Çevirilerinde Kavram Haritası Nedir? Ne işe yarar?
Çeviride tutarlılığı sağlamak için kavram haritaları kritik rol oynar. Eserlenrinizde geçen kavramların Excel’de çıkarılması, kontrol edilmesi ve çeviriye yön vermesi nasıl işler?
Profesyonel çeviride sadece kelimeleri çevirmek yetmez; kavramların doğru aktarımı esastır. İşte bu noktada devreye “kavram haritası” girer. Çeviri sürecinde kavram haritası, metindeki kritik kavramları çıkarıp düzenli bir biçimde Excel’de tutarak, bütün çeviri boyunca tutarlılığı garanti altına alır.
1 – Çeviride Kavram Haritası Nedir?
Kavram haritası, kaynak metindeki terimlerin ve anahtar kavramların listelenip anlam karşılıklarının belirlendiği görsel ya da tablosal bir sistemdir. Biz bunu Excel üzerinde kullanıyoruz: her kavram için Türkçe ve İngilizce karşılıklar, notlar ve kullanım bağlamı ekleniyor.
2 – Neden Önemlidir?
Çeviri boyunca aynı kavram farklı farklı çevrilmez.
Anlam kayması riski sıfırdır.
Özellikle akademik, edebi ve felsefi metinlerde bütünlük korunur.
Ekip çalışmasında herkes aynı kavram setini takip eder.
3 – Nasıl Uygulanır?
Kaynak metin analiz edilir → önemli kavramlar çıkarılır.
Excel’de tablo hazırlanır (TR kavram | EN önerilen karşılık | Açıklama).
Çeviri sırasında bu tabloya sadık kalınır.
Son kontrolde kavram tablosu ile çeviri karşılaştırılır.
Sonuç:
Çeviri sürecinde kavram haritası kullanmak, hem anlam bütünlüğünü hem de profesyonel kaliteyi artırır. Bu yöntem sayesinde metin, sadece kelimelerle değil, kavramların ağıyla birlikte aktarılır.